بررسی ضرورت ایجاد رشته آموزش زیست محیطی در هنرستانهای فنی و حرفه ای کشور

در طی دو قرن گذشته به ویژه نیم قرن اخیر، فعالیت های انسان در کره زمین از چنان ابعادی برخوردار شده است که آثار و پیامد های آن بیش از پیش بقای او و سایر موجودات را در معرض انواع تهدیدها و بسیاری از نظام های طبیعی را که حاصل میلیون ها سال تکامل هستند، در معرض انواع مخاطرات قرار داده است . توجه بیش از حد به پیشرفتهای اقتصادی باعث غفلت از پایه های اصلی این پیشرفتها یعنی محیط زیست شده است. ایران نیز، از سه دههء پیش تاکنون، با دو پدیدهء بسیار مهم روبرو بوده است. اولا : رشد جمعیتی با نرخ 3.2% در سال که باعث شده است جمعیت کشور مان از سال 1353 تا کنون تقریبأ دو برابر شود، ثا نیأ اینکه ایران با سرعتی بیش از کشورهای همجوار رو به صنعتی شدن پیش میرود. چنانچه بخواهیم، بدون از دست دادن و تخریب بیش از حد منابع و داراییهای طبیعی، جوابگوی این رشد جمعیت و این میزان توسعه باشیم، باید از راهکارهای اساسی استفاده نماییم. استفاده از سیستم آموزشی می تواند یکی از این راهکارها باشد. از طریق آموزش می توان توصیفاتی برای استفاده از منابع و ثروتهای ملی ارائه داد، می توان مهارتها و نگرشهای مورد نیاز برای رسیدن به سطح بالاتری از مسئولیتهای اجتماعی و درک عمیقتری از کیفیت زندگی ایجاد نمود و در رابطه با مسئولیتهای اجتماعی می توان مشاغل جدیدی که لازمه دستیابی به پایداری زیست محیطی است ایجاد نمود. در مطالعه حاضرسعی شده است که ایجاد رشته آموزش زیست محیطی را در هنرستانهای فنی و حرفه ایی کشور بعنوان یک ضرورت معرفی نمود. سوالات این پژوهش عبارتند از : 1- آیا ایجاد رشته آموزش زیست محیطی در هنرستانهای فنی و حرفه ایی، آگاهی و دانش لازم در جهت حفظ محیط زیست را در بین هنر آموزان کشورایجادمی نماید؟ 2 – آیا هنر آموزان هنرستانهای فنی و حرفه ایی کشور، بعد از دانش آموختن قادر به اخذ تصمیم در امور مربوط به حفظ محیط زیست خواهند بود؟3 – آیا آموزش در رشته زیست محیطی به گونه ایی خواهد بود که دانش آموزان بتوانند بعد از دانش آموختگی به عنوان یک نیروی ماهر یا نیمه ماهر در جهت رسیدن به اهداف زیست محیطی در جامعه، بکار گرفته شوند؟4 – آیا دانش آموختگان هنرستانهای فنی حرفه ایی در رشته زیست محیطی قادر به انجام فعالیتهایی در جهت بالا بردن آگاهیهای عمومی، در رابطه با رفتارهای فردی و جمعی در جامعه خواهند بود؟ این تحقیق به صورت یک کار میدانی الکترونیکی انجام گرفته است و سعی شده است بصورت بررسی های تطبیقی و با استفاده از تجربیات کشورهای گوناگون، یک برنامه آموزشی زیست محیطی مناسب ارائه گردد. این برنامه آموزشی با ایجاد آگاهیها و مسوولیتهای فردی و جمعی در رابطه با مسایل زیست محیطی نقش اساسی را دراجرای راه حل های کاربردی مسایل زیست محیطی کشور می تواند ایفا نماید. با تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از سایر کشورها و مشاهده اثرات حاصل از ایجاد رشته آموزش زیست محیطی در کشورهایی نظیر کشور های عضو اتحادیه اروپا، چند کشور آسیایی و نیجریه بعنوان یک کشور افریقایی، صحت فرضیه اول تحقیق یعنی ایجاد آگاهی و دانش در بین هنر آموزان هنرستانهای فنی و حرفه ایی ، به اثبات رسید و در مورد فرضیه دوم مبنی بر توانمند ساختن دانش آموختگان رشته زیست محیطی در اخذ تصمیمات زیست محیطی، نتایج نشان می دهند که نوع و شیوه آموزش و همچنین توانایی فردی دانش آموزان موثرترین عوامل می توانند باشند. همچنین نتایج حاصل از تحقیق در کشورهایی گوناگون نشان دادند که ایجاد رشته های فنی و حرفه ایی از جمله رشته آموزش زیست محیطی، کارآمدترین راهکار برای تامین نیروی انسانی ماهر و نیمه ماهر برای بازار کار میباشد. در رابطه با فرضیه چهارم تحقیق، یعنی قادر بودن دانش آموختگان رشته آموزش زیست محیطی در بالا بردن آگاهی های فردی و جمعی در مورد مسائل زیست محیطی، نتیجه ایی مطلق در تمامی کشورها به دست نیامد و بنا برتحقیقات محققین، آگاهی ازمسائل زیست محیطی به تنهایی برای ایجاد چنین توانایی کافی نخواهد بود. با تحلیل کلی نتایج به دست آمده میتوان ادعا کرد که ایجاد رشته آموزشهای زیست محیطی می تواند موثرترین راهکار برای ایجاد آگاهیهای زیست محیطی، تربیت افرادی توانمند در رابطه با ارائه راه حلهای زیست محیطی و بهترین شیوه برای تامین نیروی کار ماهر و نیمه ماهر در کشورهای در حال توسعه بوده و همچنین این افراد قادر خواهند بود که به میزان قابل توجهی در بالا بردن آگاهیهای عمومی در رابطه با مسائل زیست محیطی در جامعه تاثیر گذار باشند.